Ogród pachnący ... owocami. Jak sadzić krzewy i drzewa owocowe?

Spis treści:

• Termin sadzenia drzew i krzewów owocowych
• Jak wybierać zdrowe sadzonki krzewów i drzew owocowych?
• Jak zaplanować sadzenie krzewów i drzew owocowych?
• Przygotowanie gleby do sadzenia drzew, krzewów owocowych
• Jak regulować poziom kwasowości gleby?
• Przechowywanie i pielęgnacja krzewów i drzew przed posadzeniem
• Sadzenie krzewów i drzew owocowych krok po kroku

Sadzenie krzewów i drzew owocowych krok po kroku

Sadzenie drzewek i krzewów owocowych nie jest wymagającym zadaniem, aczkolwiek jeśli chcesz mieć pewność, że wszystkie rośliny – co do jednej – po posadzeniu przyjmą się w ogrodzie, powinieneś orientować się:

• Kiedy sadzić drzewa i krzewy owocowe?
• Gdzie i w jaki sposób wykonać nasadzenia?
• Jak przygotować podłoże do sadzenia drzew i krzewów owocowych?
• Na co zwracać uwagę, wybierając sadzonki drzew i krzewów owocowych?

Terminy sadzenia drzew i krzewów owocowych

1. Jesień (październik – listopad, aż do pojawienia się przymrozków),

Dla większości drzewek i krzewów owocowych najdogodniejszym terminem sadzenia jest jesień. Wówczas nie występuje już ryzyko wystąpienia suszy, a w głębszych warstwach gleby panuje odpowiednia wilgoć. Posadzona młoda roślina owocowa ma dużą szansę dobrze się przyjąć — zregenerować system korzeniowy — jeszcze przed nadejściem zimy. Do wiosny będzie świetnie przygotowana na rozpoczęcie okresu wegetacyjnego.

2. Wiosna (marzec — kwiecień),

Czy to znaczy, że wiosną lepiej nie wykonywać nowych nasadzeń? Skądże! Nektarynka, morela, brzoskwinia i inne gatunki roślin owocowych ciepłolubnych, a więc wrażliwych na niskie temperatury, nadają się do wysiewu jedynie na wiosnę. 

3. Od wiosny do jesieni (marzec – listopad, aż do pojawienia się przymrozków).

Przez cały sezon możesz sadzić rośliny owocowe sprzedawane w pojemnikach. Charakteryzują się silnym systemem korzeniowym, który rozwija się równie dobrze na wiosnę, przy ciepłej i słonecznej pogodzie, co przed zimą – podczas ostatnich umiarkowanie pogodnych dni. W porównaniu z gatunkami typowo jesiennymi czy wiosennymi, sadzonki przeznaczone do sadzenia przez okres wegetacyjny są odpowiednio droższe. I to jest ich największy mankament.

Jak wybierać zdrowe sadzonki krzewów i drzew owocowych?

• zwróć uwagę na wygląd i kształt korzeni, gałęzi oraz pędów,
• postaw na młode rośliny (przyjmują się szybciej, są łatwe w formowaniu), 
• obejrzyj rośliny pod kątem śladów uszkodzeń, chorób, obecności szkodników.

WSKAZÓWKA: 

WYBIERAJ SADZONKI BEZ LIŚCI I PĄKÓW KWIATOWYCH.

Z wiosennym sadzeniem krzewów i drzew owocowych musisz zdążyć, zanim rośliny zaczną kwitnąć. W przeciwnym razie uschną, zanim zdążą dobrze przyjąć się w gruncie.

Zanim zdecydujesz się na zakup wybranych drzewek i krzewów owocowych, bardzo dokładnie (ze wszystkich stron, od góry do dołu) obejrzyj każdą z sadzonek. Odsłonięte korzenie nie mogą być przeschnięte, a te przetrzymywane w donicach nie powinny ciasno oplątywać ani przerastać pojemnika.

Gałęzie i pędy nie mogą nosić żadnych znamion przebytych chorób czy uszkodzeń. Niezależnie czy chodzi o nadgryzienie kory przez szkodniki, czy nadłamanie wskutek np. nieostrożnego obchodzenia się z sadzonką.

Jak znaleźć sadzonkę najwyżej jakości
- „z pierwszego wyboru”

Upewnij się, że krzewy lub drzewka, które Cię interesują, spełniają wymagania dotyczące:

• liczby korzeni – powinny mieć co najmniej 4 korzenie,
• wysokości pnia,
• szerokości pnia.

Wysokość pnia dla większości krzewów i drzew owocowych wynosi 120 cm. 

Wyjątkami od reguły są brzoskwinie oraz śliwy, które nie mogą być niższe niż 140 cm.

Grubość pnia u większości krzewów i drzew owocowych wynosi 12 mm.

Wyjątkami są śliwy, czereśnie (grubość pnia 14 mm) oraz brzoskwinie, morele (15 mm).

Kupując sadzonkę w doniczce, spójrz na jej etykietę. Powinna zawierać:

• klasę rośliny,
• nazwę producenta, 
• nazwę gatunku (odmiany) klasę rośliny.

Jak zaplanować sadzenie krzewów i drzew owocowych?

Zanim odwiedzisz zieloną szkółkę lub sklep ogrodniczy, zastanów się, ile sadzonek krzewów i drzewek owocowych realnie pomieści Twój ogród? Te rośliny potrzebują odpowiednich warunków do swobodnego rozrastania się; będą umieszczone w dołku o głębokości ok. 60 cm i szerokości ok. 50 cm. Do tego dodatkowo dolicz odległość, jaką należy zachować pomiędzy poszczególnymi sadzonkami.

Jak gęsto sadzić krzewy i drzewa owocowe?

• duże drzewa owocowe należy sadzić co 4 metry,
• średnie drzewa owocowe należy sadzić co 3 metry,
• najmniejsze krzewy i drzewka owocowe możesz sadzić co 2 metry.

Zarówno krzewy, jak i drzewa owocowe sadzimy w rzędach. Rośliny posadzone zbyt blisko siebie zaczną walczyć ze sobą o dostęp do światła, co bezpośrednio przełoży się zarówno na ich kondycję (przestaną prawidłowo rosnąć i obficie owocować, zaczną natomiast chorować), jak i wygląd. Słabsze egzemplarze zupełnie stracą prezencję; z łatwością zauważysz ich zniekształcone korony.

Gdzie w ogrodzie sadzić krzewy i drzewa owocowe?

Krzewy i drzewa owocowe najlepiej czują się w miejscach nasłonecznionych przez większość dnia (słońce warunkuje proces wybarwiania się owoców) i osłoniętych od wiatru. Np. w niedalekim sąsiedztwie żywopłotu, który świetnie ochroni niższe rośliny ogrodowe przed silnymi podmuchami. 

WSKAZÓWKA: 

MIEJSCA NASADZEŃ WYZNACZAJ Z GŁOWĄ, NIE Z PRZYPADKU

Jeśli dysponujesz rozległą, „spadzistą” działką, to musisz mieć świadomość, że na przełomie pór roku (zima/wiosna, jesień/zima) warunki panujące w górnych i dolnych partiach ogrodu różnią się od siebie. 

Tereny położone niżej narażone są na występowanie tzw. zastoisk mrozowych. Właśnie tam najczęściej osiada i długo utrzymuje się masa mroźnego powietrza, wskutek której przemarzają drzewa, które niestety nie zdążyły się dobrze ukorzenić. Nie ma znaczenia, kiedy zostały posadzone – jeszcze przed zimą czy już w nowym roku, tj. wiosną.

Przygotowanie gleby do sadzenia drzew, krzewów owocowych

1. dokładnie przekop glebę i usuń chwasty,
2. zasil podłoże w nawóz odżywczy.

Rośliny sadownicze, w tym krzewy i drzewa owocowe z reguły preferują żyzną glebę piaszczysto-gliniastą. To znaczy: z dużą zawartością próchnicy, przepuszczalną, umiarkowanie wilgotną. Każde odstępstwo od normy może negatywnie odbić się na kondycji młodych sadzonek.

Jeśli gleba będzie zbyt ciężka, to tlen, woda i składniki pokarmowe nie dotrą do warstwy korzeniowej. W sytuacji, kiedy gleba będzie zbyt lekka, podmokła ze względu na wysoki poziom wód gruntowych, rośliny będą narażone na przegnicie, przemarzanie oraz choroby.

W obu przypadkach podłoże wymaga zarówno porządnego spulchnienia i odżywienia odpowiednim nawozem. W miejscach, gdzie planujesz posadzić rośliny owocowe, popracuj z glebogryzarką. 

Gleboryzarka STIGA dzięki wyprofilowanym, obrotowym nożom równomiernie przekopuje wierzchnią warstwę gleby, dzięki czemu jej struktura ulega zdecydowanej poprawie. Głębokość robocza glebogryzarki zależy od jej modelu:

• do 15 cm - SRC 685 RG,
• do 20 cm - SRC 36 V, SRC 550 RB,
• do 22 cm - Silex 103 B,
• do 26 cm - SRC 775 RG, SRC 775 RB, SRC 795 RB.

Wykorzystaj glebogryzarkę z korzyścią dla ogrodu!

Koniecznie przeczytaj:

JAK ODŻYWIĆ GLEBĘ PRZY UŻYCIU GLEBOGRYZARKI?

Dotychczas zbite, ciężkie podłoże w ogrodzie staje się lekkie i przepuszczalne. Swobodnie chłonie tlen, wodę i składniki odżywcze dostarczane pod postacią nawozu. W rezultacie jest w stanie zapewnić młodym sadzonkom krzewów i drzew owocowych dobre warunki do zdrowego wzrostu.

Większość krzewów i drzewek owocowych woli glebę lekko kwaśną (pH 5,6–6,5). Pozostałe, takie jak brzoskwinie, czereśnie, morele, śliwy zdecydowanie lepiej rosną na podłożu obojętnym (pH od 6,6 do 7,2).

Chcąc dowiedzieć się, z jakim konkretnym rodzajem podłoża w swoim ogrodzie masz aktualnie do czynienia, przeprowadź szybki test na kwasowość (odczyn pH) gleby. Pomoże Ci w tym glebowy kwasomierz np. w postaci ampułki wypełnionej roztworem, którego kolor zmienia się po wymieszaniu z próbką ziemi pobranej na głębokości ok. 20 cm.

1. Wypełnij ampułkę próbką ziemi,
2. Wstrząśnij ampułką w celu wymieszania się roztworu z pobraną próbką ziemi,
3. Poczekaj, aż ziemia opadnie na dno ampułki, a roztwór nabierze jednolitego koloru.
4. Porównaj zabarwienie roztworu do skali barw i odczytaj wynik badania.

Dla uzyskania miarodajnego wyniku pobierz próbki gleby z różnych części ogrodu. W zależności od miejsca pH gleby może mieć nieco inną wartość, z tego względu z każdych 100m² ogrodu powinieneś pobrać przynajmniej 3 próbki gleby.

Kiedy gleba w Twoim ogrodzie odpowiada wymaganiom krzewów i drzew owocowych, jakie planujesz niedługo posiać, wystarczy, że odżywisz ją nawozem uniwersalnym, np. mączką bazaltową. To produkt pochodzenia naturalnego, ponieważ powstaje poprzez zmielenie skały bazaltowej. Co zawiera?

• tlenek krzemu (40% - 50%) – zwiększa odporność roślin na choroby,
• tlenki magnezu, wapnia (8%-18%), potasu (2%) - utrzymują zasadowe pH mączki.
• mikroelementy:
  - bor,
  - cynk,
  - mangan,
  - miedź  
  - molibden
  - selen
  - żelazo.

Ze względu na bardzo bogaty skład, mączka bazaltowa skutecznie użyźnia glebę, poprawia jej strukturę, a także wzmacnia same rośliny. Stosując ten nawóz, nie musisz obawiać się o przenawożenie podłoża. To ryzyko nie istnieje, ponieważ minerały uwalniane są bardzo powoli i w sposób naturalny — tylko wtedy, kiedy rośliny ich potrzebują. 

W sytuacji, kiedy podłoże pod krzewy i drzewa owocowe nie jest w najlepszej kondycji, musisz pomóc mu, stosując odpowiedni rodzaj nawozu: odkwaszający lub zakwaszający.

Jak regulować poziom kwasowości gleby?

1. chcąc podnieść odczyn pH, odkwaś zbyt kwaśną glebę.

W tym celu zasil ją nawozem wapniowym, np. dolomitem uzyskiwanym wskutek mielenia skał wapniowo-magnezowych. Polepsza cyrkulację powietrza w głębszych warstwach gleby, a także zwiększa jej pojemność wodną.

Co więcej, dzięki zawartości magnezu dolomit skutecznie pobudza korzenie roślin do intensywnego wzrostu oraz aktywuje procesy odpowiedzialne za pobieranie pozostałych składników mineralnych z podłoża. 

Dolomit mielony należy dawkować w następujący sposób: 0,8 – 2,1 kg nawozu na 10 m² działki. Dokładne zalecenia co do dawkowania w zależności od odczynu, typu i zasobności gleby w wapń i magnez znajdziesz oczywiście na opakowaniu.

2. chcąc obniżyć odczyn pH, zakwaś zbyt mało kwaśną.

Jednym z najprostszych sposobów na zakwaszenie gleby jest wymieszanie jej z kwaśnym torfem w proporcji 1:1. Warto dorzucić także odrobię igliwia lub trocin z drzew iglastych; dzięki temu kwaśny odczyn gleby będzie utrzymywał się dłużej. 

Przechowywanie i pielęgnacja krzewów i drzew przed posadzeniem

Gdzie przechowywać sadzonki owocowe przed posadzeniem?

Jeśli nie możesz posadzić nowo kupionych roślin owocowych tuż po przywiezieniu ich ze szkółki lub sklepu, musisz tymczasowo je przechować. Najważniejsze, by znajdowały się w miejscu zacienionym, np. przy północnej ścianie domu lub w cieniu dużego drzewa.

Krzewy i drzewka z odkrytymi korzeniami najlepiej umieścić w odpowiednio dużej donicy, a następnie przysypać dokładnie ziemią. Te kupione w pojemnikach możesz przechowywać nawet przez kilka tygodni!

Jak pielęgnować sadzonki owocowe przed posadzeniem?

Poszczególne rośliny, a w szczególności krzewy i drzewka z odkrytymi korzeniami systematycznie podlewaj, by nie dopuścić przeschnięcia korzeni. 

Sadzenie krzewów i drzew owocowych krok po kroku

KROK 1: Przygotuj dołek dla nowej sadzonki.

Wgłębienie powinno być szerokie na ok. 60 cm i głębokie ok. 50 cm; na tyle duże, by korzenie sadzonego krzewu lub drzewa swobodnie mieściły się na dnie.  

Pamiętaj, by sadzonki krzewów, drzew owocowych rosły w bezpiecznej odległości zarówno od płotu (co najmniej 3 metry), jak i od siebie. Czyli co 2, 3 lub 4 metry w zależności od docelowej wysokości, jaką osiągną dorosłe rośliny.

KROK 2: Wykop dołek.

Staraj się nie mieszać wykopywanych warstw ziemi. Na jedną stronę odkładaj wierzchnią (żyzną). Na drugą - tę pochodzącą z głębszych warstw podłoża.

KROK 3: Dno dołka delikatnie spulchnij.

Na dnie usyp mały kopczyk żyznej gleby. To właśnie z tej warstwy ziemi nowo posadzona roślina owocowa będzie czerpała składniki pokarmowe.

KROK 3 (u roślin z odkrytymi korzeniami): 

Po raz ostatni dokładnie obejrzyj korzenie.

Zwróć uwagę na część podziemną. W razie konieczności rozplącz korzenie i wytnij pojedyncze, uszkodzone (połamane) pędy. Nie zrażaj się, jeśli korzeń wydaje Ci się mały. Przy dobrze przygotowanym podłożu krzewy i drzewa będą wzrastać prawidłowo, osiągając właściwe dla siebie rozmiary.

KROK 4: Umieść krzew lub drzewko w dołku.

Na kopczyku żyznej gleby ostrożnie ustaw korzenie rośliny. Powinny znajdować się kilka centymetrów niżej w gruncie niż rosły w szkółce. By wyznaczyć poziom zagłębienia sadzonki, użyj szpadla czy choćby gałęzi. 

Równomiernie rozłóż korzenie tak, by swobodnie opadały.

KROK 5: Częściowo zasyp dołek ziemią.

Tutaj przyda się pomoc któregoś z domowników. Kogoś, kto będzie utrzymywał krzew lub drzewko w pionie, podczas kiedy będziesz zasypywał dno dołka. W tym celu naprzemiennie zbieraj szpadlem ziemię żyzną (z wierzchniej warstwy) i mniej urodzajną (z głębszych warstw).

Każdy świeżo usypany kopczyk gleby ostrożnie przydeptaj. W ten sposób korzeń z każdej strony zostanie dokładnie obłożony ziemią, a co za tym idzie – będzie miał zapewnione najlepsze warunki do szybkiego ukorzenienia się.

KROK 7: Podlej sadzonkę.

Używając szpadla, utwórz wokół pnia rośliny niewielkie wgłębienie, a następnie powoli wlewaj do niego wodę – od 5 do nawet 10 litrów. Wydrążona „niecka” zapobiegnie odpływaniu wody we wszystkich kierunkach.

Kiedy wylejesz wodę, zasyp dołek do końca.

WSKAZÓWKA:

WYKORZYSTAJ PALIKOWANIE, BY UTRZYMAĆ ROŚLINY W PIONIE.

Wśród młodych krzewów i drzew owocowych zdarzają się egzemplarze, które nie są w stanie samodzielnie utrzymać się w pionie. W wietrzne dni „kładą się” na ziemi, bywa, że łamią się w pół. 

Potrzebują mocnego oparcia! 

• obok pnia wbij palik, 
• delikatnie przywiąż do niego świeżo posadzoną roślinę. 

W ten sposób dobrze zabezpieczysz sadzonki przed uszkodzeniami wywołanymi przez silny wiatr.

Od poprawnie przeprowadzonego sadzenia zależy zdrowy rozwój krzewów i drzew owocowych: ich wzrost oraz owocowanie. Z tego względu jeszcze przed pierwszym wkopaniem szpadla w ziemię, koniecznie przeczytaj nasz krótki poradnik, gdzie dokładnie tłumaczymy jak posadzić rośliny sadownicze (owocowe) we własnym ogrodzie. Dzięki naszym praktycznym wskazówkom, a także urządzeniom, sprawnie przyozdobisz przydomowy krajobraz o nowe rośliny, z których za jakiś czas zerwiesz swoje własne owoce.