Okulizacja roślinności w Twoim ogrodzie. Krok po kroku

Rozmnażanie roślin nie jest zarezerwowane wyłącznie dla profesjonalnych szkółkarzy. Jedną z najprostszych metod uszlachetniania roślin, którą z powodzeniem mogą stosować nawet ogrodnicy amatorzy, jest okulizacja. Dzięki niej możesz uzyskać zdrowe i odporne rośliny, o pięknych kwiatach lub smacznych owocach. Sprawdź, jak przeprowadzić okulizację krok po kroku.

Na czym polega okulizacja?

Aby uszlachetnić rośliny ogrodowe lub zwiększyć ich plony, warto wykonać szczepienie drzew owocowych. Okulizacja to prosta i popularna metoda szczepienia, którą można zastosować zarówno do roślin sadowniczych, jak i ozdobnych. Polega ona na połączeniu oczka (pąka liściowego) odmiany szlachetnej z odporną podkładką, zwykle odmiany dzikiej. Do okulizacji wystarczy tylko jedno oczko cennej odmiany. 

Okulizacja drzew i krzewów owocowych pozwala zwiększyć ich plony lub poprawić ich jakość, natomiast okulizacja róży i roślin ozdobnych służy podwyższeniu ich odporność na niekorzystne warunki środowiskowe. Dużą popularnością cieszy się np. okulizacja wiśni czy brzoskwini. Jeśli jesteś miłośnikiem roślin ozdobnych, dobrym pomysłem może okazać się okulizacja bzu lub róży. 

Chcesz wiedzieć więcej na temat tego, jak dbać o drzewa owocowe? Sprawdź nasz poradnik.

Niezbędne do okulizacji

Sukces okulizacji w dużej mierze uzależniony jest od precyzji wykonania zabiegu. Powinieneś zaopatrzyć się w akcesoria, które pozwolą Ci zabezpieczyć miejsce jego wykonania. Przydatne mogą okazać się paski lub folia do okulizacji. Warto też mieć maść ogrodniczą, którą nanosi się na miejsce okulizacji róży lub innej rośliny.

To jednak nie wszystko. Pamiętaj o tym, aby regularnie dbać o drzewa i krzewy. Praca ogrodnika obejmuje wiele czynności. Nie obejdzie się m.in. bez regularnego przycinania gałęzi. Możesz wykorzystać do tego niezawodne sekatory akumulatorowe. Dzięki nim z łatwością i precyzją obetniesz zbędne fragmenty roślin.

Kiedy przeprowadzić okulizację?

Okulizację możesz przeprowadzić w dwóch terminach. Okulizacja żywym oczkiem powinna zostać wykonana wiosną, natomiast okulizacja śpiącym oczkiem – latem. W praktyce ogrodniczej znacznie częściej wybierany jest ten drugi termin, który daje więcej czasu na zrośnięcie się podkładki z oczkiem, a w efekcie zapewnia lepsze rezultaty. 

Okulizacja róż – kiedy ją wykonać?

Okulizacja róż piennych lub krzaczastych powinna zostać wykonana, gdy odmiany szlachetne rozpoczną już kwitnienie. Najlepszy termin na ten zabieg przypada zwykle od połowy lipca do końca sierpnia.

Okulizacja drzew owocowych i najlepsze terminy

Okulizację drzew owocowych należy przeprowadzić w czasie wysokiej aktywności miazgi, gdy pąki są już dobrze wykształcone. Zastanawiasz się, kiedy musi zostać wykonana okulizacja jabłoni? Terminy zabiegu najczęściej wybierane przez ogrodników przypadają od połowy lipca do połowy sierpnia. Okulizacja czereśni i wiśni powinna zostać przeprowadzona w lipcu. W przypadku śliwy termin zabiegu może być podobny. Okulizacja gruszy powinna odbyć się w sierpniu.

Okulizacja krok po kroku

Jeśli chcesz wiedzieć, jak poprawnie przygotować okulizację, rzuć okiem na poniższe kroki.

Krok 1: Przygotowanie podkładki

Okulizację rozpocznij od przygotowania podkładki. W roli podkładek sprawdzą się odrosty korzeniowe lub dzikie drzewka. Dobrym wyborem może okazać się okulizacja orzecha włoskiego, śliwy ałyczy czy jabłoni antonówki. W sklepach ogrodniczych możesz zakupić też gotowe podkładki. Pęd do okulizacji przed zabiegiem powinieneś dokładnie oczyścić z ziemi.

Krok 2: Pobranie oczka

W dniu okulizacji zetnij zrazy (tegoroczne pędy) odmiany szlachetnej z nasłonecznionej części drzewa lub krzewu. Następnie usuń liście (pozostawiając ogonki liściowe) oraz zdrewniałą i wierzchołkową część pędu. Wytnij płasko oczko z korą i drewnem. Pozyskaj oczko o długości około 2 cm (w przypadku róż i innych krzewów) lub 3-4 cm (w przypadku drzew owocowych). 

Krok 3: Okulizacja

Okulizację możesz wykonać dwoma sposobami: w literę T lub na przystawkę. Pierwsza metoda polega na wykonaniu nacięcia kory podkładki w kształcie litery „T”, odchyleniu brzegów kory i umieszczeniu wewnątrz tarczki z oczkiem. Miejsce okulizacji należy owinąć – pomocna do tego może być taśma do okulizacji. Warto pamiętać, że pąk musi pozostać odkryty. Jeśli chcesz skorzystać z drugiej metody, wytnij z podkładki część kory i umieść tam tarczkę z oczkiem. Fragmenty podkładki i tarczki muszą idealnie do siebie pasować. Podobnie jak w przypadku pierwszej metody musisz owinąć miejsce okulizacji. 

Krok 4: Sprawdzenie efektów zabiegu

Po 2-3 tygodniach warto sprawdzić efekt okulizacji. Ogonek liściowy powinien odpaść, a oczko musi pozostać żywe. Widoczna może być także tkanka przyranna (kallus). Jeśli zabieg się udał, po około 2 miesiącach możesz usunąć materiał do owijania. Wiosną przytnij całą gałąź podkładki nad wszczepionym pąkiem. Jeżeli jednak okulizacja zakończyła się niepowodzeniem, nie zrażaj się – spróbuj raz jeszcze.

Bibliografia:

1. Hrynkiewicz-Sudnik J., Sękowski B., Wilczkiewicz M., Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych, Wydawnictwo Naukowe PWN 2001.
2. Rejman A., Makosz E., Szkółkarstwo roślin sadowniczych, Plantpress 1994.