Ogród leśny we własnym stylu. Jak stworzyć przestrzeń inspirowaną naturą?

Bliskość przyrody, półcień i śpiew ptaków… Ogród leśny to sposób na harmonijne życie. Aby móc cieszyć się taką przestrzenią na co dzień, warto zadbać o kilka szczegółów. Jak urządzić przestrzeń w stylu leśnym, aby była zgodna z naturą i jednocześnie funkcjonalna? Podpowiadamy!

Szukasz balansu? Ogrody leśne to przepis na relaks wśród natury

Jeśli masz dość równo przystrzyżonych trawników i ogrodów wyglądających jak z katalogu, spróbuj czegoś zupełnie innego. W ogrodzie leśnym nie musisz się przejmować, czy wszystko jest idealnie, tutaj liczy się naturalność. Musisz tylko pamiętać, aby zachować warstwową strukturę roślin, która przypomina las. Zamiast sadzić wszystko na jednej wysokości, tworzysz tzw. piętra, w których poszczególne gatunki wzajemnie się uzupełniają i wspierają. 

1. Drzewa tworzą górną warstwę i zapewniają cień, który reguluje temperaturę oraz ogranicza parowanie wody z gleby.
2. Krzewy wypełniają przestrzeń pod drzewami, stanowią tło i poprawiają bioróżnorodność.
3. Byliny i rośliny okrywowe rosną najniżej – chronią glebę, ograniczają rozwój chwastów i tworzą efekt naturalnego runa.

Takie piętrowe nasadzenia pomagają utrzymać stały mikroklimat. Dzięki temu rośliny lepiej znoszą suszę, a cała przydomowa przestrzeń staje się prawdziwym schronieniem dla dzikiej przyrody.

I jeszcze jedno: nie staraj się zbyt mocno „uporządkować” terenu. Zostaw trochę liści, gałęzi, a nawet kawałek martwego drewna. W końcu takie „niedoskonałości” sprawiają, że ogród leśny żyje własnym rytmem.

Przygotuj swój ogród leśny. Projekt nie musi być trudny

Zanim chwycisz za łopatę, stwórz po prostu plan terenu. Możesz rozrysować działkę na papierze albo skorzystać z aplikacji dostępnych w internecie. Co dalej?

Najpierw sprawdź, co już masz na działce (stare drzewa, krzewy, dzikie rośliny). Jeśli tylko są zdrowe, warto je zostawić jako „bazę”. W ogrodzie leśnym naprawdę nie trzeba wszystkiego zaczynać od zera, im więcej pierwotnej roślinności, tym lepiej.

Następnie przyjrzyj się, gdzie w ogrodzie naturalnie panuje cień lub półcień. To tam najlepiej sadzić gatunki leśne (koniecznie postaw na różnorodność). Będą rosły bez kapryszenia. Ścieżki najlepiej zaplanować tak, aby łagodnie przeplatały się między roślinami i nie dzieliły ogrodu na równe części. Zamiast betonu sprawdzi się kora, drobny żwir, a nawet po prostu ziemia.

Jeśli masz ochotę, dodaj prostą ławkę z drewna albo stolik, ale nie przesadzaj z dekoracjami. W sytuacji, gdy w twojej ogrodowej przestrzeni stoi już np. altana, to uwzględnij ją przy rozrysowaniu projektu.

Rośliny do ogrodu leśnego. Co sadzić?

Jak już wspomnieliśmy, w ogrodzie leśnym liczy się też różnorodność. Lepiej odpuść sobie egzotyczne gatunki i postaw na sprawdzone rośliny, które stosunkowo dobrze czują się w półcieniu oraz nie sprawiają problemów w uprawie. Poniżej znajdziesz przykładowe zestawienie. 

Możesz też wybrać dodatkowo  inne, jadalne rośliny: jeżyna, malina, poziomka pospolita, dzika róża, czy szczaw zwyczajny. Sprawdzą się w takim „dziko-domowym” ogródku, a przy okazji wykorzystasz część z nich w kuchni.

Ogród leśny – aranżacje i ciekawe pomysły

Wiesz już, czym jest ogród leśny, jak go zaplanować oraz jakie rośliny wybrać. Przyszedł czas na aranżację.

Połącz naturę z modernizmem. Nowoczesny ogród leśny

Nikt nie powiedział, że różnorodność nie może iść w parze z estetyką. Jeśli lubisz prostotę, postaw na ograniczoną liczbę gatunków. Dobrym wyborem będą ozdobne trawy, paprocie i niskie sosny. Przy okazji ścieżki wysyp korą lub drobnym grysem. Taka nawierzchnia świetnie podkreśla charakter miejsca.

Co możesz jeszcze dodać? Drewniane lub kamienne elementy, proste ławki, lampiony wśród zieleni. To zupełnie wystarczy, aby całość była ciekawa, ale nie „przedobrzona”.

Masz drzewa liściaste? Wypróbuj ogród leśny z brzozami (i nie tylko)

Brzozy to klasyk. Mają delikatną, jasną korę i ażurową koronę, która daje przyjemny, rozproszony cień. Dzięki temu świetnie rosną pod nimi rośliny runa leśnego, a całość wygląda lekko. Jeśli chcesz osiągnąć taki efekt, posadź pod nimi miodunki, zawilce, funkie, a także paprocie. Tego typu nasadzenia sprawdzą się na działkach z przepuszczalną, lekką glebą, gdzie nie ma ani głębokiego cienia, ani palącego słońca przez cały dzień. Podobny efekt uzyskasz, wybierając inne drzewa liściaste – jarzębiny, klony, lipy czy grab. Wszystkie one tworzą przyjazny mikroklimat.

Żeby podnieść korony drzew i wpuścić nieco więcej światła do runa, przyda ci się podkrzesywarka na wysięgniku oraz pilarka. Z nimi praca przebiegnie szybko i bez problemu, a jeśli zastanawiasz się, jak i kiedy przycinać drzewa, zajrzyj do naszego drugiego poradnika. Znajdziesz tam cenne wskazówki.

A może ogród leśny z iglakami?

Nie musisz ograniczać się tylko do drzew liściastych. Sosny, świerki czy jodły również świetnie sprawdzają się w ogrodzie leśnym, szczególnie na większych działkach lub w chłodniejszych rejonach kraju. Iglaki nadają przestrzeni przytulności i sprawiają, że ogród pozostaje zielony nawet zimą.

Pod koronami sosen czy świerków najlepiej sadzić sprawdzone gatunki to m.in. różaneczniki, bodziszki, paprocie, czy barwinki pospolite.

Mały ogród leśny? To możliwe!

Ogród w stylu leśnym kojarzy się z ogromnym obszarem, a przecież nawet na niewielkiej działce możesz zaaranżować leśny zakątek. Wystarczy jedno lub dwa drzewa, parę krzewów i dobrze dobrane rośliny okrywowe. Zamiast trawnika, wykorzystaj ściółkę z kory, zrębków lub liści, a do cienia wybierz np. barwinek, konwalię czy dąbrówkę. Jeśli chcesz, posadź cebule kwiatowe. Przebiśniegi, czosnek niedźwiedzi czy kokorycz wiosną pięknie rozjaśnią cieniste miejsca.

Duży ogród leśny. Postaw na rozmach i faliste linie

Duży ogród leśny daje naprawdę spore możliwości aranżacyjne. Przy takiej przestrzeni możesz zaplanować szerokie, kręte ścieżki, które prowadzą do ukrytych zakątków, np. polany z ławką, oczka wodnego lub miejsca na hamak.

W większym ogrodzie warto wykorzystać faliste formy. Tylko tu możesz pozwolić sobie na szerokie łuki i rozbudowane rabaty, które nie przytłoczą przestrzeni i będą wyglądać naturalnie. A co z roślinnością? Rozmieść drzewa i krzewy w nieregularnych grupach, tworząc prześwity i zacienione polany. W większej przestrzeni możesz sadzić gatunki o różnej wysokości, mieszać drzewa liściaste z iglastymi i swobodnie rozplanować runo leśne.

Źródła:

1. Favor, K., Hemmelgarn, H., & Stubblefield, K. (2025). Introduction to Forest Garden Planning, Design, and Maintenance. NCAT Sustainable Agriculture.
2. Śnigórska, K. (2023). Ogrody przyjazne naturze. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego.
3. City Steading Plant Life. (2022). Permaculture Forest Garden Design – Top Ten Tips: https://www.youtube.com/watch?v=oPHATxfQq7c  [dostęp: 23.07.25]
4. https://www.rhs.org.uk/garden-inspiration/design/inspiring-woodland-gardens [dostęp: 23.07.25]