Kiedy sadzić brzozy? Najlepszy termin i warunki dla sadzenia

Trudno znaleźć kogoś, kto choć raz nie widział brzozy. Jej biała kora i delikatne liście to znak rozpoznawczy wielu polskich ogrodów i parków. Jeśli chcesz, by na stałe zagościła w Twoim ogrodzie, dobrze zaplanuj jej sadzenie. Dowiedz się, kiedy sadzić brzozy i jak robić to prawidłowo.

Kiedy sadzić brzozy? Wiosna czy jesień?

Brzozy najlepiej sadzić w dwóch głównych terminach: wczesną wiosną, czyli od marca do połowy kwietnia, albo jesienią – od października do pierwszych przymrozków. Wiosna to dobry czas na sadzenie młodych drzew z pojemników. Mają wtedy szansę dobrze się zakorzenić przed latem. Jesień natomiast sprzyja sadzeniu sadzonek kopanych z gruntu, które mogą spokojnie przygotować się do zimy.

Unikaj sadzenia w trakcie upałów i mrozów! Trudne warunki mogą osłabić drzewo lub nawet uniemożliwić jego przyjęcie się w ziemi. Zwróć też uwagę na wilgotność gleby. Sadzenie po deszczu lub przed opadami zwiększa szansę na dobry start. Jeśli nie masz pewności, kiedy sadzić brzozę w konkretnym sezonie, obserwuj prognozy pogody i wybierz pochmurny, chłodniejszy dzień. To najbezpieczniejsze warunki do przesadzania drzew.

Gdzie sadzić brzozę? Wymagania stanowiskowe i przestrzeń

Brzozy lubią przestrzeń, słońce i lekki przewiew. Najlepiej rosną na stanowiskach słonecznych lub lekko zacienionych, z dala od zabudowań, które mogłyby ograniczać im rozwój. Zanim zdecydujesz się na konkretne miejsce, weź pod uwagę docelową wielkość drzewa. Niektóre odmiany dorastają nawet do 30 metrów, więc potrzebują odpowiedniego dystansu od ogrodzeń czy budynków.

Oprócz tego, brzozy mają dość rozległy system korzeniowy, który pobiera sporo wody i składników odżywczych z gleby. Lepiej nie sadzić ich tuż obok roślin wymagających lub wrażliwych na niedobór wilgoci, bo mogą mieć problem z rozwojem w sąsiedztwie brzozy. Najlepiej sprawdzą się w miejscach osłoniętych od silnych wiatrów, ale z dostępem do światła przez większą część dnia. 

Jeśli planujesz posadzić kilka sztuk, zachowaj odpowiednie odstępy. Przy dużych odmianach zostaw między drzewami przynajmniej 4-6 metrów, natomiast przy brzozach karłowatych odstęp może wynosić 1-2 metry.

Jak przygotować glebę i prawidłowo posadzić brzozę?

Ziemia pod brzozy powinna być lekka, przepuszczalna i lekko kwaśna, najlepiej o pH w granicach 5,5 do 7,0. Gleby zbyt ciężkie, gliniaste możesz „rozluźnić” piaskiem i kompostem. Natomiast bardzo piaszczyste wzbogać torfem. Im lepsze podłoże na starcie, tym większa szansa, że drzewo się przyjmie i będzie zdrowo rosło przez wiele lat.

Wykop dołek szerszy od bryły korzeniowej drzewa i na głębokość do 50 cm. Na jego dnie możesz ułożyć warstwę drenażu, zwłaszcza jeśli ziemia w ogrodzie ma tendencję do zatrzymywania wody. Brzozę doniczkową wyjmij ostrożnie z pojemnika, starając się nie uszkodzić korzeni. Jeśli sadzisz drzewko kopane z gruntu i owinięte jutą, to nie usuwaj materiału. Naturalna tkanina szybko rozłoży się w ziemi.

Po umieszczeniu drzewa w dołku zasyp go ziemią i delikatnie ubij, żeby usunąć pęcherze powietrza. Pamiętaj, żeby nie sadzić drzewa zbyt głęboko. Poziom gleby powinien sięgać miejsca, w którym kończy się bryła korzeniowa. Na koniec obficie podlej i rozłóż wokół pnia warstwę ściółki z kory sosnowej. To pomoże zatrzymać wilgoć i ograniczyć rozwój chwastów.

Czy brzozę trzeba przycinać?

Tak, brzozę można przycinać. Głównie po to, aby usunąć suche, chore lub uszkodzone gałęzie i poprawić wygląd. Cięcie pozwala ograniczyć wielkość drzewa (zwłaszcza gdy rośnie już zbyt blisko budynków), a także zwiększyć dostęp światła do wnętrza korony. Najlepszy czas na cięcie brzozy to późna jesień lub wczesna wiosna, gdy drzewo jest w stanie spoczynku.

Przy grubszych konarach przydatne będzie użycie pilarki akumulatorowej. Dzięki temu twoja praca przebiegnie sprawnie i szybko. Pamiętaj jednak, aby nie ciąć zbyt blisko pnia i nie zostawiać postrzępionych brzegów.

Jaką odmianę brzozy wybrać do ogrodu?

Brzozy występują w wielu odmianach. Jeśli marzysz o klasycznym drzewie z białą korą, które będzie rosło przez lata i nada ogrodowi niejakiej lekkości, postaw na brzozę brodawkowatą ‘Youngii’. Ma ona malowniczy, parasolowaty pokrój i osiąga do 6 metrów. Dobrze sprawdza się jako drzewo ozdobne rosnące pojedynczo.

Do ogrodów naturalistycznych lub nowoczesnych pasuje też brzoza pożyteczna ‘Jacquemontii‘. Ma wyjątkowo białą korę i smukłą sylwetkę. Jest efektowna przez cały rok, nawet zimą (jest odporna na mrozy i susze). Co więcej, w uprawie jest mało wymagająca. 

Masz mały ogród? To żaden problem! Możesz śmiało rozważyć brzozę karłowatą (Betula nana). Osiąga tylko około 0,5-1 metra wysokości. Ma brązową, łuszczącą się korę, a także niewielkie liście. 

Jeśli rozważasz coś nieco bardziej szalonego, postaw na brzozę brodawkowatą ‘Purpurea’, która ma ciemne, purpurowe liście i z wiekiem zyskuje białą korę. Ewentualnie weź pod uwagę brzozę himalajską ‘Fascination’. Jej kora ma pomarańczowo-różowy kolor, dzięki czemu to drzewo będzie wyjątkowym akcentem w każdym ogrodzie.

Możesz też wziąć pod uwagę inne drzewa liściaste, które opisaliśmy w osobnym poradniku. Znajdziesz tam przydatne informacje, dotyczące sadzenia roślin w okresie jesiennym. 

Bibliografia:

1. https://www.encyklopedia.lasypolskie.pl/doku.php?id=b:brzoza-betula
2. https://e-katalogroslin.pl/plants/844,brzoza-karlowata_betula-nana
3. https://e-katalogroslin.pl/plants/858,brzoza-brodawkowata-purpurea_betula-pendula-purpurea
4. https://e-katalogroslin.pl/plants/874,brzoza-pozyteczna-odm-jacquemonta_betula-utilis-subsp-jacquemontii
5. https://zszp.pl/roslina/roslina-tygodnia/brzoza-brodawkowata-youngii/
6. https://zszp.pl/roslina/roslina-tygodnia/betula-utilis-doorenbos/